کشف ۶۳ سازند آتشفشانی پنهان در جنوب مریخ

گروهی از دانشمندان سیاره‌شناسی با استفاده از داده‌های مدارگرد‌های مختلف مریخ، عمق ارتفاعات جنوبی این سیاره موسوم به منطقه اریدانیا (Eridania) را مورد بررسی قرار دادند و ۶۳ سازند آتشفشانی پنهان را در این منطقه کشف کردند.

به گزارش ایسنا، مریخ در تاریخ اولیه تشکیل خود فعالیت آتشفشانی قابل توجهی را تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون گروهی از دانشمندان سیاره‌شناس با استفاده از داده‌های مدارگرد‌های مختلف مریخ، عمق ارتفاعات جنوبی مریخ موسوم به منطقه اریدانیا را مورد بررسی قرار دادند، چرا که این منطقه عجیب شبیه به هیچ منطقه دیگری در مریخ نیست و این به دلیل میزبانی از سازند‌های آتشفشانی متنوع و همچنین بقایای مغناطیسی گذشته است که هنوز در بخش‌هایی از پوسته مریخ دیده می‌شوند.

نقشه‌بردار جهانی مریخ، اودیسه مریخ و مدارگرد شناسایی مریخ داده‌هایی در مورد مورفولوژی و مواد معدنی این ناحیه از مریخ ارائه کرده‌اند و اکنون این داده‌های گسترده منجر به کشف ۶۳ ساختار آتشفشانی جدید در منطقه اریدانیا شدند.

به گفته کارشناسان، به نظر می‌رسد این سازند‌ها در نتیجه تغییراتی که در زیر پوسته مریخ رخ می‌دهد، به وجود آمده‌اند.

دانشمندان سیاره‌شناس این منطقه را به چهار دسته شامل گنبد‌های آتشفشانی، آتشفشان‌های چینه‌ای، سپر‌های آذرآواری و مجتمع‌های کالدرا طبقه‌بندی کرده‌اند.

فعالیت‌های تکتونیکی عمودی در مریخ

مطالعه منطقه اریدانیای مریخ شواهدی از یک فعالیت زمین‌ساختی را نشان داده است که تقریباً ۳.۵ میلیارد سال پیش رخ داده است.

پژوهشگران شواهدی از تغییرات یا اصطلاحا بازیافت پوسته مریخ در این ناحیه کشف کردند، فرآیندی که در آن لایه بیرونی یا پوسته سیاره دستخوش تغییرات پویا می‌شود.

بازیافت پوسته در زمین توسط تکتونیک (زمین‌ساخت) صفحه‌ای ایجاد می‌شود که زمانی اتفاق می‌افتد که یک صفحه تکتونیکی زیر دیگری فرورانش می‌کند. این فعالیت باعث بازیافت مواد سطحی به گوشته می‌شود که بین پوسته زمین و هسته مذاب آن قرار دارند.

تصور می‌شود که این بازیافت پوسته در مریخ ناشی از «تکتونیک عمودی» است که شامل تغییرات سطحی به سمت بالاست که منجر به بالا آمدن سطح و فرونشست می‌شود.

بر اساس گزارش‌ها، این اتفاق پیش از وضعیت فعلی تکتونیک صفحه‌ای روی سیاره زمین بوده است.

تاریخ سطح‌شناسی منطقه اریدانیا به شکل ویژه‌ای جالب است، زیرا گذشته مریخ و مکانیسم‌های قابل مقایسه با مکانیسم‌هایی که باعث حرکت صفحات تکتونیکی روی زمین شده‌اند را روشن می‌کند. در حالی که هیچ سیاره دیگری مانند زمین صفحات تکتونیکی ندارد، تصور می‌شوود که سیاره زهره دارای ساختار‌های پوسته‌ای در حال تغییر باشد.

علاوه بر این، کشف فعالیت آتشفشانی زیر آب در منطقه اریدانیا لایه دیگری از رمز و راز را به این موضوع اضافه می‌کند. تصور می‌شود که شرایط مشابه روی زمین، به ویژه دریچه‌های هیدروترمال در بستر دریا، مکان‌هایی مناسب برای پیدایش حیات باشند.

ایلان ماسک می‌خواهد یک میلیون نفر را به مریخ بفرستد

مریخ به عنوان یک مقصد برتر برای تبدیل انسان به موجود میان‌سیاره‌ای ظاهر شده است. اخیرا ایلان ماسک برنامه‌های جسورانه‌ای را برای استعمار مریخ در آینده نزدیک اعلام کرده است.

ماسک اعلام کرد که می‌خواهد یک میلیون نفر را به سیاره سرخ بفرستد.

با این حال، این میلیاردر بلندپرواز هیچ جدول زمانی خاصی را برای تحقق این برنامه ذکر نکرد.

گفتنی است، این پژوهش در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: مریخ قیمت طلا و ارز قیمت خودرو قیمت موبایل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۵۸۴۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیاره مشتری ممکن است عامل وجود ماه زمین باشد

در اوایل شکل‌گیری منظومه شمسی، زمانی بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون سال پس از تولد خورشید، ظاهرا رویدادی موسوم به ناپایداری سیاره‌های بزرگ به هرج و مرج در میان سیاره‌ها منجر و موجب شد تا غول‌های گازی جابه‌جا و در مدارهای فعلی خود ساکن شدند.

به گزارش زومیت، دانشمندان معتقدند سیاره‌های مهاجر به‌ویژه سیاره مشتری احتمالا با از بین بردن ثبات مداری پیش‌سیاره‌ای در ابعاد مریخ موسوم به تیا، زمینه‌ساز شکل‌گیری ماه شده‌اند. این ناپایداری عامل برخورد تیا با زمین بوده است. در نتیجه‌ی این برخورد قطعاتی از زمین به داخل فضا پرتاب شدند و به مرور ماه را تشکیل دادند.

به لطف پژوهش‌های مرتبط با ترکیب و موقعیت انواع مختلف سیارک‌ها و دنباله‌دارها، دانشمندان می‌دانند که رویداد فاجعه‌بار یادشده در اوایل تاریخ منظومه شمسی رخ داده است. با این‌حال هنوز معماهای زیادی درباره‌ی این دوره وجود دارد.

بر اساس نظریه ناپایداری سیاره بزرگ، سیاره‌های غول‌پیکر مثل مشتری در اوایل حیات منظومه شمسی جابه‌جا شدند.

برای مثال دانشمندان می‌دانند اجرام امروزی منظومه‌ی شمسی به‌ویژه زمین، از دیسک گاز و غبار اطراف خورشید شکل گرفته‌اند. با این‌حال، برخی از این مواد مثل سیارک‌ها و دنباله‌دارها از مواد داخل دیسک تشکیل نشده‌‌‌اند. در عوض شکل‌گیری این اجرام در فاصله‌ی نزدیک به خورشید قابل درک‌تر است. اگر مشتری و دیگر سیاره‌های غول‌پیکر از محل شکل‌گیری خود مهاجرت کرده باشند، احتمالا سیارک‌ها و دنباله‌دارها هم قادر به این کار بوده‌اند.

در منظومه‌ی شمسی جوان، چهار سیاره غول گازی یعنی مشتری، زحل، اورانوس و نپتون در فاصله‌ی نزدیکی نسبت به یکدیگر قرار داشتند. به‌مرورزمان، برهم‌کنش‌های گرانشی با خرده‌سیاره‌های آن‌سوی نپتون باعث شد زحل، اورانوس و نپتون به سمت بیرون مهاجرت کنند، در حالی که مشتری به سمت داخل حرکت کرد و به‌این‌ترتیب به ناپایداری اجرام بخش داخلی منظومه‌ی شمسی منجر شد. به گفته‌ی کریسا اودلیدو، دانشمند سیاره‌ای دانشگاه لستر:

فرضیه‌ی ناپایداری مداری امروزه به خوبی در جامعه‌ی سیاره‌ای پذیرفته شده است، با این‌حال زمان رخ دادن این ناپایداری هنوز موضوع بحث است.

دانشمندان نظریه‌ی ناپایداری را «مدل نیس» می‌نامند. نام این مدل برگرفته از نام شهر میزبان رصدخانه‌ی کوت دازور در فرانسه است که برای اولین بار این فرضیه در آنجا مطرح شد. در ابتدا دانشمندان تصور می‌کردند این ناپایداری بین ۵۰۰ میلیون تا ۸۰۰ میلیون سال پس از تولد خورشید رخ داد. در صورتی که این فرضیه حقیقت داشته باشد، همزمان با رویدادی موسوم به بمباران سنگین پسین است که طی آن سیاره‌های داخلی منظومه‌ی شمسی هدف بمباران دنباله‌دارهایی بودند که به لطف مهاجرت غول‌های گازی از مدار خود منحرف شده بودند.

با این‌حال شواهدی خلاف بمباران سنگین پسین وجود دارند و به باور دانشمندان ناپایداری حداکثر ۱۰۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری منظومه شمسی رخ داد؛ یعنی زمانی که مشتری می‌توانست سیارک‌های تروجانش را در نقاط لاگرانژی L4 و L5 خود تصاحب کند. کوین والش از مؤسسه‌ی پژوهشی بولدر کلرادو می‌گوید:

به نظر می‌رسد این توافق وجود دارد که ناپایداری مشابه مدل نیس کمتر از ۱۰۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری منظومه‌ی شمسی رخ داده است، اما نظریه‌های متفاوتی در حال ظهور هستند. بر اساس یک نظریه، ناپایداری ممکن است به‌سرعت و تنها در فاصله‌ی چهار میلیون سال از شکل‌گیری منظومه شمسی رخ داده باشد. گروهی دیگر بر این باورند که دیرتر و حدود ۶۰ میلیون سال بعد رخ داده است. آودلیدو به کمک والش و دیگر دانشمندان سیاره‌ای به دنبال پاسخ این معما هستند.

پژوهشگرها بر نوعی شهاب‌سنگ به نام EL کندریت انستاتیت تمرکز کردند که دارای فراوانی اندک آهن است و از نظر ترکیب و نسبت ایزوتوپی شباهت زیادی به مواد تشکیل‌دهنده‌ی زمین دارد. آن‌ها با بررسی این شهاب‌سنگ می‌توانند بگویند زمین و کندریت‌های EL احتمالا از بخش یکسانی از دیسک شکل‌گیری ستاره‌ای سرچشمه گرفته‌اند.

با این‌حال بدنه‌ی میزبان کندریت EL دیگر نزدیک به زمین نیست. در واقع بر اساس رصدهای نجومی تلسکوپ‌های زمینی، این شهاب‌سنگ‌ها به خانواده‌ی سیارک‌های آتور تعلق دارند که در فاصله‌ی بسیار دوردست در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری قرار دارد. خانواده‌ی آتور و کندریت‌های EL زمانی بخشی از یک سیارک بزرگ بودند که در برخورد نزدیک به سه میلیارد سال پیش قطعه قطعه شدند. این رویداد ربطی به ناپایداری بزرگ ندارد.

با این حال قطعا قرار گرفتن جد خانواده‌ی آتور در کمربند سیارکی، دلیل داشته است. به باور دانشمندان این عامل همان آشوبی است که به سرگردانی مشتری انجامید؛ بنابراین کندریت‌های EL زمان‌سنج‌های خوبی برای این رویداد به شمار می‌روند، زیرا سابقه‌ی شفافی از اتفاقات را در خود دارند.

در اوایل حیات منظومه شمسی، جرمی موسوم به تیا با زمین برخورد کرد.

پژوهشگرها با استفاده از شبیه‌سازی‌های متغیر، سناریوهای متعددی را برای مهاجرت سیاره‌ی مشتری مدلسازی کردند. آن‌ها در نهایت به این نتیجه رسیدند که سیاره‌ی مشتری حدود ۶۰ میلیون سال پس از تولد منظومه شمسی باعث قرار گرفتن جرم میزبان آتور در کمربند سیارکی شد. حالا دانشمندان می‌توانند بگویند ناپایداری بزرگ بین ۶۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون سال رخ داده است. بر اساس توضیحات والش:

آدولیدو متوجه شد مدل نیس که بر اساس آن مدار سیاره‌های غول‌پیکری در بازه‌ای ۱۰ تا ۲۰ میلیون ساله در هم می‌ریزند، بهترین و شاید تنها زمان ارسال سیارک‌ها به منطقه‌ی خانواده‌ی سیارکی آتور بوده است.

از سویی، برخورد بین زمین و تیا که به شکل‌گیری ماه انجامید در همین زمان رخ داده است. به گفته‌ی آودلیدو:

می‌دانیم برخورد بزرگی بین پیش‌سیاره زمین و تیا رخ داده است که دارای ترکیب بسیار مشابه بوده‌اند. تخمین‌های سنی موجود، حاصل نمونه‌های دریافتی از ماه هستند. درحالی‌که دیگر همکاران نشان می‌دهند این برخورد نتیجه‌ی ناپایداری سیاره‌های بزرگ بوده است.

البته راهی برای اثبات دقیق ادعای فوق وجود ندارد زیرا وقتی بحث ۴٫۵ میلیارد سال پیش به میان می‌آید، اثبات یک نظریه کار دشواری خواهد بود. با این‌حال پژوهشگرها بر این مسئله توافق دارند که برخورد تشکیل دهنده‌ی ماه زمین همزمان با ناپایداری سیاره‌ غول‌پیکر رخ داده است. به نوشته آودلیدو:

پژوهش ما این رویدادها را در یک بازه‌ی زمانی منسجم قرار می‌دهد. با اینکه رسیدن به اثباتی جامع برای تأثیر مشتری بر شکل‌گیری ماه زمین ممکن نیست، شواهد کاملا بیانگر هستند.

بنابراین دفعه‌ی بعد که به چهره‌ی نقره‌ای ماه در آسمان شب نگاه می‌کنید، بدانید که ماه زمین میراث شرایط آغازین منظومه شمسی است؛ یعنی زمانی که پای مشتری در میان بود.

یافته‌های پژوهش ۱۶ آوریل در مجله‌ی ساینس منتشر شد.

کانال عصر ایران در تلگرام